Jaka jest cena odzyskiwania danych z dysku?
Czy na pewno da się odzyskać dane z dysku?
Te i inne podobne pytania zadają klienci specjalistom pracującym w naszym laboratorium drogą telefoniczną, e-mailową lub na portalu społecznościowym firmy.
Poniżej postaramy się przybliżyć ocenę możliwości odzysku danych w poszczególnych przypadkach najczęściej występujących uszkodzeń zgłaszanych przez klientów. Będzie się to oczywiście wiązało z ceną, która jest składową wielu niewiadomych w początkowym etapie analizy i aby ją sprecyzować trzeba zidentyfikować przyczynę awarii.
Większość pytań pochodzi od klientów, którzy tracą możliwość dostępu do danych zawartych w dysku z powodu następujących przyczyn:
- dysk jest niewykrywalny,
- dysk wydaje dziwne dźwięki,
- komputer bardzo długo włącza system operacyjny a następnie bardzo wolno pracuje,
- komputer zawiesza się,
- w trakcie pracy pojawia się niebieski ekran z błędem tzw. blue screen,
- dysk nie reaguje w momencie podłączenie go do komputera.
Warto zaznaczyć, że niejednokrotnie klienci swoimi działaniami doprowadzają do nieodwracalnych uszkodzeń, uniemożliwiających odzyskanie danych.
Aby określić jak doszło do usterki oraz czy będzie można odzyskać dane i jaki będzie koszt tej usługi konieczny jest fizyczny kontakt z dyskiem.
Podczas pierwszego kontaktu e-mailowego czy też telefonicznego klienci bardzo często wykazują się ogromną determinacją i zdenerwowaniem. Oczekują natychmiastowej odpowiedzi, która będzie zawierała cenę usługi jak też zapewnienie o powodzeniu procesu naprawczego.
Usterki do jakich dochodzi w dyskach można podzielić na dwie kategorie.
Pierwsza, gdy dysk jest dyskiem wewnętrznym w komputerze lub laptopie. Do uszkodzenia może dojść samoistnie gdy dysk jest już wyeksploatowany. Jeżeli dysk funkcjonuje prawidłowo przez ok rok powinien w obrębie gwarancji utrzymać sprawność przez kolejne 2-3 lata zgodnie z nastawioną na to inżynierią produkcji. Następujące po tym okresie uszkodzenia zapewniają ciągłość produkcji nowych urządzeń przez firmy, które czerpią z tego tytułu korzyści finansowe. W dyskach starszych generacji stosowano trwalsze rozwiązania dbając o marką w ramach konkurencji z wieloma firmami znajdującymi się na rynku. Obecnie funkcjonują tylko 3 firmy produkujące dyski mechaniczne: Toshiba, WD i Seagate. Są jeszcze Brandy takie jak Hitachi który został kupiony przez firmę WD oraz Samsung wykupiony przez firmę Seagate. Dbałość o jakość wykonania starszych dysków sprawiała, że pracowały nawet przez 12 lat. Jeżeli dochodzi do ich uszkodzenia po tak długim okresie funkcjonowania jest to naturalne. Aby uniknąć problemów związanych z utratą danych trzeba pamiętać o prewencyjnym wymienieniu go na nowy w momencie kiedy jeszcze jest sprawny ewentualnie zabezpieczać się wykonując regularnie jego kopie.
Nowe dyski również ulegają uszkodzeniom, ponieważ najnowsze technologiczne rozwiązania nie idą w parze z ich jakością i właściwym dopracowaniem oprogramowania. Testerami ich jakości są niestety użytkownicy. W warunkach gwarancji są zawarte informacje, że firma nie odpowiada za brak robienia kopii danych a uszkodzony dysk podlega wymianie na nowy (tak naprawdę sprawny dysk po naprawie fabrycznej – oznaczony jako Certify Repaired). Oczywiście klienci w momencie dokonywania zakupu nie są pod tym kontem dostatecznie uświadamiani.
Drugim przypadkiem są sprzedawane na wyżej opisanych warunkach dyski zewnętrzne. Z takimi dyskami może zdarzyć się wszystko plus dodatkowe awarie spowodowane mechanicznymi uszkodzeniami w skutek wstrząsów lub upadków bądź awarii złącz USB nośników.
Przykłady awarii dysku zewnętrznego:
- Klient ma dysk zewnętrzny, który był podłączony do laptopa ale jakimś cudem nagle przestał działać i być wykrywany przez komputer po podłączeniu. Dopiero po dopytaniu go czy może dysk się przewrócił bądź spadł przyznaje, że mogło dojść do takiej sytuacji ale on tego nie zrobił i nic na ten temat nie wie.
- Klient zapewnia, że dysk leżał obok więc nie ma możliwości czyjejkolwiek interwencji powodującej jego awarię. Dodaje też, że dysk na pewno się nie uszkodził mechanicznie jakby w obawie, że może to spowodować zwiększone kosztów odzyskiwania. Jednakże analiza wykazuje ewidentny wpływ czynników zewnętrznych na powstałe uszkodzenia. Głowice wtedy wyglądają tak jak na zdjęciu poniżej.
- W innym przypadku klient stwierdza, że dysk spadł ale zawisł na kablu więc nie uderzył o ziemię (albo spadł z kilku centymetrów) i z całą pewnością nie jest uszkodzony. Dopytujemy co potem robił i ile razy go podłączał – w odpowiedzi słyszymy, że tylko 2 razy na chwilę. Kiedy dysk przychodzi po tych “dwóch podłączeniach” oraz zostaje otwarty w komorze laminarnej to okazuje się, że determinacja w próbach ponownego uruchomienia go po zdarzeniu doprowadziła do to tego, że klient włączał dysk dziesiątki razy. Po takich działaniach wygląd talerzy na których napylony jest nośnik jest taki jak na poniższym zdjęciu i żadne czary ani zaklęcia nie spowodują oddania przez niego danych.
Poniższe zdjęcie natomiast ukazuje uszkodzenie przez głowicę powierzchni w obszarze strefy serwisowej uniemożliwiające odzyskanie danych. Ten dysk Hitachi ze szklanymi talerzami został włączony według relacji klienta tylko raz po czym został odłączony.
W związku z powyższym pytanie podczas pierwszego kontaktu klienta z naszą firmą dotyczące tego czy na pewno da się odzyskać dane, jest pytaniem na które nie ma natychmiastowej odpowiedzi. Koniecznością jest przeprowadzenie diagnostyki, która jest u nas bezpłatna.
Ile będzie kosztowało odzyskanie danych?
To kolejne pytanie pojawiające się natychmiast po pytaniu “czy się da odzyskać dane”.
Odpowiem na to przykładem:
Proszę sobie wyobrazić, że jest Pan/Pani właścicielem serwisu samochodowego i podnosząc telefon słyszy zdenerwowanego klienta, który pyta:“- Ile będzie kosztowała naprawa samochodu. Przed chwila mi się popsuł i stoję na poboczu?…” Próbujecie dopytać się co się stało ale dzwoniący klient jest w tych sprawach laikiem i nie jest w stanie prawidłowo ocenić sytuacji. Z cała pewnością cenę naprawy pozna on dopiero po odprowadzeniu auta do warsztatu. Oczywiście dla komfortu psychicznego wolałby poznać cenę naprawy zanim zdecyduje się na konkretnego usługodawcę ale jest to nie możliwe.
Jaki jest cel takiego działania?
Otóż właściciel uszkodzonego urządzenia szuka takiego serwisu, który mu jasno i wyraźnie powie, że cena będzie w jakimś określonym przedziale. Bedzie wtedy wiedział jakim budżetem operować pod kątem innych wydatków. W takiej sytuacji może spotkać go rozczarowanie. W trakcie rozmowy ukierunkowanej na cenę usługi nie dopyta o wiele szczegółów (brak fachowej wiedzy). W efekcie koszt naprawy okaże się np. trzy krotnie większy.
Podobnie jest jest w przypadku pytania o cenę w usługach odzyskiwania danych.
Klient uzyskując informacje nt kosztów (mniej więcej w oparciu o statystyki przypadków) w wysokości od 1500 zł do 2500 zł jest bardzo zdziwiony i zrezygnowany. Następnie dzwoni po różnych serwisach, aż jakiś pseudo fachowiec zapewniając telefonicznie o swoich kompetencjach, kwalifikacjach i kosmicznym laboratorium spowoduje, że nośnik trafi w jego ręce. Klient myśląc o odzyskiwaniu danych jak o usłudze wymiany kranu spodziewa się zakończenia jej pełnym sukcesem (przecież jest u profesjonalisty). Nie jest świadomy tego, że ów profesjonalista może tak naprawdę podczas odzyskiwania jego danych po prostu dopiero się uczy na zasadzie prób i błędów, zdobywając rynek nierealnie niskimi cenami.
W efekcie ponosi koszty za pseudo analizę, dowiaduje się o braku możliwości odzyskania danych i otrzymuje zwrot urządzenia z dodatkowymi uszkodzeniami mechanicznymi i ewentualnie informacją, że owo laboratorium ( garażowe – specjalnie zaprojektowane dla klientów tak żeby mogli wygodnie wjechać samochodem i nie przemęczać się szukaniem profesjonalnie zabezpieczonej, rozbudowanej firmy) podoła temu wyzwaniu ale niestety będzie to kosztowało 4500 zł. Następnie taki nośnik trafia pośrednio do naszej firmy a klient ponosi podwójne koszty nie wiedząc tak naprawdę kto zrealizował zlecenie.
Firma profesjonalna zajmująca się odzyskiwaniem danych to taka firma, która zajmuje się tylko i wyłącznie pracami związanymi z odzyskiwaniem danych. Nie sprzedaje komputerów, tonerów. Nie instaluje sieci, nie handluje oprogramowaniem. Jej działalność skupiona jest na odzyskiwaniu, kasowaniu, kopiowaniu danych i ew. na informatyce śledczej.
Taka firma otrzymuje mnóstwo tego typu zleceń i całą gamę nośników mając dzięki temu bogate doświadczenie w rozwiązywaniu problemów z określonymi producentami dysków, rodzinami i modelami. Poznając ich przypadłości, bada możliwości uzyskania dostępu do danych w najtrudniejszych przypadkach.
Co można powiedzieć o lokalnym serwisie komputerowym, który znajduje się w pawilonie, na zapleczu sklepu lub przejściu podziemnym? Jaką pracujący tam “fachowcy” maja wiedzę na temat odzyskiwania danych skoro takie zlecenia trafiają do nich sporadycznie? Z cała pewnością nie inwestują ani w profesjonalne narzędzia, ani w profesjonalne laboratorium.
Powyżej poruszyliśmy kwestię dwóch pytania najczęściej zadawanych przez klientów specjalistom pracującym w naszym laboratorium.
A co z RODO i poufnością danych?
Okazuje się, że nie wszyscy usługodawcy gwarantują poufności danych. Niejednokrotnie powierzając komuś uszkodzony dysk w celu odzyskania danych przekazujemy wraz z nim hasła do kont bankowych, różne krytyczne informacje bądź po prostu intymne fotografie. Czy nie warto byłoby wysunąć te wartości na pierwszy plan?
“Każdy administrator danych osobowych zobowiązany jest do zabezpieczenia poufności danych, które przetwarza. RODO zobowiązuje go do wdrożenia środków technicznych i organizacyjnych, które będą zapewniały gromadzonym danym bezpieczeństwo adekwatne do ich wagi oraz skali zagrożeń, na które mogą być one narażone. Temu celowi służyć może m. in. zobowiązanie do zachowania poufności (klauzula poufności).
Zapraszamy do skontaktowania się z nami w przypadku dodatkowych pytań. Ramowy cennik usług znajduje się na stronie naszej firmy. Oferujemy bezpłatną analizę, po której jesteśmy w stanie precyzyjnie odpowiedzieć na pytania szczegółowe dotyczące wyceny i czasu realizacji zlecenia jeżeli okaże się możliwe do zrealizowania.
Marek Jakubowski
Tak wygląda laboratorium odzyskiwania danych w naszych firmach zajmujących się tylko tym zagadnieniem a tu poglądowy cennik usług odzyskiwania danych.
